last update: November 2015
افراد زیر سن بدون همراه
موضوع کودکان بدون همراه در سوئد، بحث های زیادی برانگیخته است و بسیاری از اهالی این کشور شروع به کار تخصصی در این زمینه کرده اند، کارهایی نظیر ممدکاری اجتماعی در پناهنگاه های مخصوص این کودکان. اگر کمتر از هجده سال سن دارید و بدون والدین خود به سوئد آمده اید، کودک بدون همراه محسوب می شوید. در این کشور اقامتگاه های مخصوص کودکان و جوانان وجود دارد و در صورتی که کودک بدون والدین یا هر سرپرست دیگری باشید، برایتان سرپرست انتخاب می شود. در اولین مراجعه به اداره مهاجرت، درخواست پناهندگی شما ثبت شده و از شما عکس و اثرانگشت گرفته می شود.
یا در همان جلسه، یا مدت کوتاهی بعد از آن و در جلسه دیگری، در مورد خانواده تان، چگونگی سفر به سوئد و وضعیت جسمانی تان مورد سوال قرار می گیرید. اغلب، اداره مهاجرت در این جلسه سن شما را تخمین می زند. در بعضی موارد دیده شده که کودک، علی رغم وجود مدارکی که نشان می دهند او زیر سن قانونی است، به عنوان بزرگسال ثبت می شود. در این صورت به او سرپرست یا قیم تعلق نمی گیرد. ممکن است تغییر این سن تخمینی در مراحل بعدی، دشوار باشد.
در صورتی که عضوی از خانواده کودک بدون همراه در یکی از کشورهای اتحادیه اروپا باشد، درخواست پناهندگی کودک، پیش از ثبت در سوئد، باید در آن کشور اروپایی بررسی شود. قیم شما باید درخواست پناهندگی تان را تایید کند، بنابراین در صورتی که اثرانگشت شما در کشور دیگری پیدا شود، در اولین جلسه مراجعه به اداره مهاجرت، شما از آن مطلع نخواهید شد.
شما به جلسه ای در اداره مهاجرت فراخوانده خواهید شد. برای این جلسه می توانید مدارک و گزارشاتی بفرستید که موید داستان زندگی شما و تجربیاتتان از کشوری باشد که خطر بازگشت داده شدن به آن شما را تهدید می کند. اگر اطلاعاتی حاکی از این دارید که رای اداره مهاجرت اشتباه است، مثلا اینکه در کشور دیگری درخواست پناهندگی نکرده اید، این اطلاعات را به دست مقامات آن کشور برسانید. این کشور باید با درخواست اداره مهاجرت سوئد مبنی بر عودت شما مخالفت کند. همینطور اگر تخمین سن شما اشتباه بوده و به معنی است که این تخمین سبب انتقال شما به کشور دیگری خواهد شد، در صورتی که اگر سن شما زیر هجده سال تخمین زده می شد، سوئد شما را می پذیرفت، مدارکی دال بر سن واقعی خود ارائه کنید.
عموما، سوئد در شرایطی قانون دابلین را نقض می کند که وضعیت سلامت شما به گونه ای باشد که بازگشت دادنتان خطر جانی به همراه داشته یا در دراز مدت به شما آسیب بزند. اینکه پناهجو قصد خودکشی داشته باشد، یا وضعیت سلامت او به تجربیاتش از کشوری که قرار است به آنجا منتقل شود، بستگی داشته باشد، از نظر اداره مهاجرت کافی نیست. سازمان هایی که در این زمینه فعالیت می کنند، معتقدند که به هر حال باید رابطه وضعیت سلامت خود با تجربیاتتان از آن کشور را به اداره مهاجرت نشان داده و ثابت کنید که به درمان و محافظت در سوئد نیاز دارید.
صحبت کردن در مورد سلامت و وضعیت جسمی تان در جلسات اداره مهاجرت و تجدید نظر، اهمیت به سزایی دارد. در کنار این، مسائل دیگری که می توانند تاثیرگذار باشند، تطبیق شما با جامعه سوئد است و اینکه آیا کسی از اعضای خانواده تان در سوئد زندگی می کند یا نه. اگر خانواده ای در سوئد دارید، اداره مهاجرت باید شرایط پیوستن به آنها را برای شما فراهم کند.
تخمین سن
در صورتی که اطلاعات جدیدی در ارتباط با سن شما از کشورهای دیگر برسد، ممکن است مسئله تخمین سن شما دوباره به بحث گذاشته شود. معمولا اتفاق می افتد که کودکی به عنوان بزرگسال ثبت شده، یا به دلایل مختلف، خود را بالای هجده سال معرفی کند. اگر اطلاعاتی از این دست به اداره مهاجرت برسد، شما را دوباره به آنجا فراخوانده و سنتان را تخمین می زنند. از آنها درخواست کنید که ارزیابی سنتان زیر نظر پزشک متخصص اطفال انجام شود. طبق دستورالعمل های اداره مهاجرت کودکان از چنین حقی برخوردارند. اگر فقط آزمایش اشعه ایکس انجام شده و سن شما را تا 21 سال تخمین می زند، این سن تغییر نمی کند چرا که دامنه اشتباه این آزمایش بالاست.
اگر خود را پنهان کنید، چه اتفاقی می افتد؟
اگر خود را از چشم مقامات اداره مهاجرت پنهان کنید، در صورتی که پرونده شما در مرحله تجدیدنظر باشد، روند تجدیدنظر ادامه پیدا خواهد کرد و تصمیم دادگاه به اطلاع قیم شما خواهد رسید. در بعضی مواقع، اداره مهاجرت این مسئله که کودک پنهان شده است، را ثبت نمی کند. در چنین مواردی تصمیم مبتنی بر اجرای قانون دابلین بعد از ش ماه متوقف می شود. معمولا می توانید روی این حساب کنید که پرونده بعد از هجده ماه بسته شود. حتی اگر اداره مهاجرت پرونده شما را به پلیس ارجاع داده باشد، این بازه زمانی همان مسیر قانونی را طی می کند.تا زمانی که اداره مهاجرت یا پلیس بر این باور باشند که شما هنوز داخل خاک سوئد هستید، مسئولیت قیم معتبر است. اگر بعد از ماه هجدهم هنوز در سوئد باشید، می توانید دوباره درخواست پناهندگی داده و حتی اگر پرونده به پلیس ارجاع داده شده باشد، اداره مهاجرت دوباره بررسی پرونده را به عهده خواهد گرفت.
متن پیش رو از “توصیه‌های کارآمد”، منتشره توسط FARR در سال 2015، صفحه‌ی 65 تا 68، کپی شده است.
چه کسی کودک محسوب می شود؟
در سوئد تا سن هجده سالگی کودک محسوب می شوید. اگر پناهجو قبل از تصمیم گیری در ارتباط با پرونده اش، هجده ساله شود، اداره مهاجرت او را بزرگسال محسوب خواهد کرد. بنابراین، سن شما در زمان تصمیم گیری ملاک این است که کودک هستید یا خیر، نه سنتان زمانی که به سوئد آمده اید.
حقوق قانونی کودکان
سوئد کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل را امضا کرده است. این بدین معنی است که قول داده هر کودکی که درخواست پناهندگی کند، با او به شیوه ای برخورد شود که بیشترین منفعت را برای رشد و سلامتش داشته باشد. با این حال اصول این کنوانسیون مستقیما اجرا نمی شوند ندارند. این اصول باید با قوانین سوئدی تطابق داده شوند تا مرجع تصمیم گیری بتواند آنها را اعمال کند. تمامی بخش های کنوانسیون با قوانین کشور سوئد قابل ادغام نیستند. اما در قانون مربوط به اتباع بیگانه، توضیحی وجود دارد ( اصطلاحا “پاراگراف مدخل”) که بیشترین منفع کودک را تامین می کند:
در پرونده های مربوط به کودکان، باید به این نکته توجه ویژه شود که چه چیزی برای رشد و سلامت کودک و به طور کلی منافع ضروری است.
ماده قانونی اتباع بیگانه، فصل اول، بند 10
کنوانسیون کودک تصریح می کند که منافع کودک باید در اولویت قرار گیرند- و از بیشترین درجه اهمیت برخوردار باشند. با این حال، مطابق مقدمات قانون اتباع بیگانه، منافع عالی کودک نباید با منافع نظم کشور سوئد، در ارتباط با مهاجرت قانونمند، مغایرت داشته باشد. این قانون به اندازه قانون اول سختگیرانه نیست و آنچه که به نفع کودک است، همواره باید در بررسی شده و انگیزه ای برای حق اقامت او باشد. حصول اطمینان از این مسئله که منافع عالی کودک نه تنها مورد اشاره قرار گرفته، بلکه به واقع در تصمیم گیری لحاظ شده (و همینطور اینکه به شیوه ای لحاظ شده)، از اهمیت به سزایی برخوردار است.
این فرصت باید برای کودکان فراهم شود که به جای خودشان صحبت کنند.
قوانین تصریح می کنند که وقتی تصمیمی به کودک مربوط بوده و در زندگی او تاثیرگذار است، باید حرفهای کودک را شنید (باید با او در اداره مهاجرت مصاحبه کرد)، در غیر این صورت آن تصمیم آشکارا اشتباه و نامربوط است. باید برای کودک فضای امنی فراهم کرد که بتواند صحبت کند، حتی اگر برای کودک سخت باشد که از او درخواست شود یا در آن محیط احساس ترس و ناراحتی کند. مقامات اداره مهاجرت باید این مسئله را در نظر داشته باشند که سن و میزان بلوغ کودک اجازه [نجام مصاحبه را می دهد یا خیر. والدین تصمیم می گیرند که آیا میتوان از کودک مصاحبه گرفت.
شاید کودکان برای پناهندگی دلایل خاص خودشان را داشته باشند.
مقامات سوئد معمولا حق کودک را به والدین واگذار می کنند، به این معنی که اگر دلایل والدین برای پناهندگی ناکافی تشخیص داده شود، معمولا تصمیم بر این است که کودک باید به همراه آنها به کشور خود بازگردد. حتی اگر منافع عالی کودک در این باشد که با والدین خود در سوئد بماند، این مسئله الزاما و همیشه برای ماندن کافی نیست. باید توجه داشت که کودکان نیز ممکن است دلایلی برای پناهنده شدن داشته باشند. و عموما این احتمال توسط بازپرسان اداره مهاجرت و حتی مشاوران عمومی در نظر گرفته نمی شود. حتی اگر به یاد داشته باشند که ممکن است کودک در شرایط ناخوشایندی باشد- مثلا ین واقعیت که که کودک به زندگی در سوئد خو گرفته، بیمار است و به مراقبت های پزشکی نیاز دارد، یا شرایطی نظیر آن- تجربیات کودک از کشور خود و ترس او از بازگشت به راحتی نادیده گرفته می شود.
برای شما به عنوان والد نیز ممکن است پی بردن به این که کودکتان از چه چیزهایی آگاهی دارد، و مواجه با این مسئله که او مجبور می شود دوباره به تجربیات دردناکش فکر کند، دشوار باشد. ولی تاکید کردن بر روی اتفاقاتی که به کودک مربوط است، اهمیت به سزایی دارد. اگر کودک شما از واقعه ای آسیب روحی دیده، ندیده گرفتن آن قطعا هیچ کمکی نخواه کرد. به همین دلیل، سعی کنید به آنچه فرزندتان تجربه کرده و شاهد آن بوده، فکر کنید. اگر برای کودک پیدا کردن کلماتی که به بهترین شکل توصیف کننده یک اتفاق هستند، دشوار است، به او اجازه نقاشی کردن بدهید، در این صورت ممکن است بتوانید اطلاعاتی جمع آوری کنید.
ممکن است کودکی که آسیب روحی دیده، به کمک یک روانکاو یا متخصص اطفال احتیاج داشته باشد تا آنچه که اتفاق افتاده برایش معنا پیدا کند. این افراد همچنین می توانند عقیده خود ]در مورد وضعیت کودک] را به طور رسمی اعلام کنند تا بتوان به مقامات اداره مهاجرت توضیح داد که کودک چه چیزی را تجربه کرده و به چه نوع درمانی نیاز دارد. در مورد کودکان نیز، درست مانند بزرگسالان، هر آنچه که در صورت بازگشت به کشور خود ممکن است برای کودک اتفاق بیافتد، باید به دقت شرح داده شود. آیا به خاطر موقعیت شما، خطری فرزندانتان را تهدید می کند؟ آیا کودک تحت خطر انتقام جویی است؟ آیا نمی تواند به مدرسه برود؟ ممکن است بازداشت شده یا به طریقی از شما جدا شود؟ آیا خطر ناقص سازی (ختنه) یا ازدواج اجباری او را تهدید می کند؟در صورتیکه کودک از کم توانی جسمی یا روانی رنج ببرد، آیا مراقبت و درمان مناسب در کشور خودتان امکان پذیر است؟
کودکان بدون همراه
کودکانی که بدون والدین یا هر سرپرست دیگری به سوئد می آیند، کودکان بدون همراه نامیده می شوند. هر کدام این کودکان به یک قیم (مادر/پدرخوانده) سپرده می شوند که مسئولیت کدودک را به عهده گرفته و به جای والد به امور آنها رسیدگی می کند.
کودکان بدون همراه نیز باید هر آنچه که ممکن است برایشان اتفاق افتاده باشد را شرح دهند. از آنجایی که شاید کودک نداند چه چیزی ضرورت دارد و برای مدت طولانی مشاور عمومی را ملاقات نکند، دیگر بزرگسالان باید به او کمک کنند. ممکن است کودک به دلیل وضعیت والدینش؛ به دلیل ممانعت از استفاده از اسلحه یا پیوستن به شبه نظامیان؛ به این دلیل که گروههای ستیزه جو به طور سیستماتیک کودکان را به قتل رسانده یا گروکان می گیرند؛ یا همچون بزرگسالان، به دلیل فعالیت های خود یا تعلق به گروه خاصی، مورد تهدید قرار گرفته باشند. همچنین ممکن است کودک به دلیل قاچاق انسان در خطر باشد.
اگر به عنوان کودک بدون همراه تقاضای پناهندگی کنید
اداره مهاجرت یا اداره رفاه اجتماعی محلی با سرپرست ارشد تماس گرفته و تقاضای قیمی می کند که بتواند از شما مراقبت نماید. اگر به شما اقامت داده شود، به جای قیم به شما سرپرست مخصوص تعلق می گیرد. اولویت اول اداره مهاجرت کودکان بدون همراه هستند. دولت تصریح کرده که ابلاغ تصمیم در مورد پرونده کودکان بدون همراه نباید بیشتر از سه ما به طول بیانجامد. با این حال این مهلت زمانی الزاما رعایت نمی شود. معمولا بررسی های انجام شده مربوط به پرونده این کودکان بیشتر در مورد است که والدین آنها را پیدا کنند تا کودک بتواند به آنها ملحق شود. اگر زیر سن قانونی هستید و امکان بازگشت به کشور خود را ندارید، باید به همراه قیم و مشاور عمومی خود این مسئله را به بازپرس اداره مهاجرت توضیح دهید. اگر بازپرس شک داشته باشد که شما بزرگتر از آنی هستید که ادعا کرده اید، ممکن است سن ثبت شده شما بازبینی شود. این اتفاق احتمالن زمانی رخ می دهد که شما با سن بیشتری در یکی دیگر از کشورهای عضو اتحادیه اروپا ثبت شده اید، یا وقتی که مسئول پرونده عقیده دارد که شما مسن تر به نظر می رسید. بعضی اوقات آزمایش اشعه ایکس از دندان ها یا مچ دست برای تعیین سن افراد مورد استفاده قرار می گیرد. اگر مسئول پرونده شما در اداره مهاجرت اعلام کند که شما بیشتر از 18 سال سن دارید، از آن به بعد با شما همچون یک بزرگسال رفتار خواهد شد. در این صورت دیگر قیم نخواهید داشت و نمی توانید در اقامتگاه های مخصوص جوانان زندگی کنید و حتی اگر والدینتان پیدا نشوند، ممکن است دیپورت شوید. اجازه درخواست تجدیدنظر برای تعیین دوباره سن را ندارید، ولی اگر مطمئنید که تخمین سن اشتباه بوده-احتمالا با کمک قیم سابق خود- تلاش کنید بازپرس اداره مهاجرت را به تغییر سن راضی کنید. مطابق دستورالعمل های داخلی اداره مهاجرت، آزمایش دندان ها باید نشان دهد که شما احتمالا بیشتر از بیست و یک سال سن دارید، تا این اداره سن شما را به بالای هجده سال تغییر دهد (چرا که آزمایش اشعه ایکس از دندان ها، شیوه قابل اطمینانی نیست). ممکن است یکی دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا، پیش از این، آزمایش را روی شما انجام داده باشد، در این صورت می توانید از دولت سوئد بخواهید که آنها نیز یکبار دیگر از شما آزمایش بگیرند. اگر مدارکی دارید که سن شما را نشان می دهد، همه چیز بسیار ساده تر خواهد بود. اگر زیر هجده سال سن دارید و اقامت سوئد به شما اعطا نشده، نمی توان شما را به کشورتان عودت داد، مگر اینکه خانواده ای در آنجا داشته باشید یا پرورشگاهی در آنجا وجود داشته باشد که مراقبت از شما را به عهده بگیرد. در غیر این صورت، دستور اخراج تا هجده سالگی شما قابل اجرا نیست. با این حال، اگر بر مبنای قانون دابلین، به شما اقامت اعطا نشده باشد، و قرار باشد به کشور دیگری در اتحادیه اروپا دیپورت شوید، ممکن است این اتفاق بیافتد، حتی اگر در آن کشور کسی نباشد که مسئولیت شما را به عهده گیرد.